19.07.22
Mae Cabinet y Cyngor wedi cytuno ar gynllun peilot arloesol a gynlluniwyd i helpu i fynd i'r afael â phrinder tai fforddiadwy yng Nghaerdydd ar unwaith.

Fel rhan o'r cynllun, gellid gosod hyd at 200 o fflatiau modiwlaidd un i dair gwely dros dro ar hen safle'r Gweithfeydd Nwy yn Ferry Road, Grangetown, a gellid hefyd ddod â nifer o adeiladau gwag sy'n cynnwys 25 o fflatiau wedi'u dodrefnu'n llawn, un, dwy a thair gwely â gwasanaeth, ac un tŷ pedair ystafell wely, o dan berchnogaeth y cyngor hefyd.

Ar hyn o bryd, mae gan y cyngor eisoes 48 o fflatiau modiwlaidd, y gellir eu dadosod ar safle gwaith nwy tir llwyd, sy'n gartref i 29 o deuluoedd mewn fflatiau sy'n defnyddio ynni'n effeithlon. Enillodd fflatiau modiwlaidd tebyg sy'n cael eu rhedeg gan y cyngor yn Crofts Street wobrau yng Ngwobrau Adeiladu Rhagoriaeth Cymru.

Mae gan yr awdurdod lleol gynlluniau eisoes i adeiladu 500 o dai fforddiadwy ar safle'r Gwaith Nwy, gan gynnwys tai cyngor. Yn y cyfamser, tra'n aros i waith adeiladu ddechrau ac i'r cartrefi parhaol ddod ar gael, bydd yn ehangu'r defnydd o fflatiau modiwlaidd ar y safle i letya mwy o deuluoedd mewn tai dros dro o ansawdd da.

Mae Llywodraeth Cymru wedi cadarnhau ei chymorth ariannol ar gyfer y ddau gynllun a bydd yn rhoi tua 50% o'r costau dan sylw.

Gan weithio gyda'i bartner Cartrefi Caerdydd – Wates Residential – bydd y cyngor yn awr yn ceisio dod â 200 o gartrefi mwy y gellir eu dadosod i'r safle i helpu pobl sy'n chwilio am dai; ac i brynu'r fflatiau â gwasanaeth.

Yn ei gyfarfod ddydd Iau, 14 Gorffennaf, trafododd Cabinet y cyngor adroddiad a oedd yn manylu ar faint y broblem tai yng Nghaerdydd. Dangosodd yr adroddiad fod tua 8,000 o ymgeiswyr ar restr aros am dai'r cyngor a 1,400 o deuluoedd ac unigolion digartref yn byw mewn llety dros dro. Nododd hefyd y bydd yr argyfwng costau byw yn debygol o ychwanegu mwy o bwysau wrth i bobl gael trafferth gyda'u biliau.

Dywedodd y Cynghorydd Lynda Thorne, yr Aelod Cabinet dros Dai a Chymunedau:  "Mae'r materion tai rydym yn eu gweld yng Nghaerdydd yn rhan o gamweinyddu ehangach sy'n effeithio ar gynghorau ledled Cymru a'r DU. Yma yng Nghaerdydd, mae'r cyngor yn falch o'i raglen datblygu tai sy'n ein gweld yn darparu 4,000 o gartrefi newydd o ansawdd uchel sy'n defnyddio ynni'n effeithlon ledled y ddinas. Ond mae'n dod yn fwyfwy amlwg bod yn rhaid i ni fanteisio ar bob cyfle y gallwn i ddod o hyd i atebion ar unwaith. Mae'n cymryd amser i gynllunio ac adeiladu cartrefi felly rydym yn edrych ar ffyrdd y gallwn wneud gwahaniaeth yn awr.

"Rydym wedi llunio cynllun a allai weld tir llwyd yn cael ei reoli gan y cyngor; tir sydd wedi'i neilltuo ar gyfer datblygiad 500 o gartrefi fforddiadwy yr ydym yn ei gyflwyno, a ddefnyddir ar gyfer tai dros dro wrth i ni aros i'r gwaith adeiladu ddechrau.

"Yna unwaith y bydd cartrefi parhaol y cyngor yn dechrau agor ar y safle gallwn symud y dadosod i rannau eraill o'r ddinas lle gallant barhau i gartrefu teuluoedd sydd angen cartref. Mae gan y fflatiau hyn hyd oes gwarantedig o 60 mlynedd fel ein bod yn gwybod y gallant weithredu fel llety dros dro da, y mae mawr ei angen, am flynyddoedd i ddod

"Ar hyn o bryd mae diffyg gwirioneddol o lety rhent preifat, fforddiadwy yn y ddinas ac mae gormod o alw eisoes am dai cymdeithasau tai a chymdeithasau tai cyngor. Yn ogystal, nid yw'r Lwfans Tai Lleol (LTLl) – y gyfradd y gellir talu budd-dal tai – wedi cadw i fyny â rhenti'r farchnad, gan greu problem arall i deuluoedd. Mae rhenti ar eiddo dwy ystafell wely, er enghraifft, ar gyfartaledd £200 y mis yn fwy na'r gyfradd Lwfans Tai Lleol sy'n codi i £450 y mis ar gartrefi pedair ystafell wely."

Byddai'r cynllun dros dro yn cynnwys cymysgedd o fflatiau teulu un, dwy a thair ystafell wely. Gellid gosod yr unedau cyntaf o fewn 15 wythnos a byddai'r prosiect cyfan yn cael ei gwblhau cyn mis Ebrill nesaf gyda thua 50% o'r costau yn dod o dan grant gan Lywodraeth Cymru. Mae pob uned yn anorchfygol ac mae ganddynt hyd oes o 60 mlynedd. Gallai'r fflatiau wedi'u dodrefnu a'u gwasanaethu gael eu defnyddio gan deuluoedd cyn gynted ag y bydd y cyngor yn eu sicrhau.

Yn y cyfarfod, cymeradwyodd aelodau'r Cabinet brynu'r 25 o fflatiau â gwasanaeth, y tŷ pedair gwely, a chytunodd i fwrw ymlaen â'r defnydd o safle'r Gwaith Nwy fel safle ar gyfer llety teuluol dros dro, yn amodol ar gyngor ariannol a chyfreithiol.

Dywedodd y Cynghorydd Thorne:  "Gyda chymorth Llywodraeth Cymru, rydym yn mynd ati mewn ffordd arloesol i fynd i'r afael â'r materion tai y mae pob awdurdod lleol yn eu hwynebu, gan ddarparu tai cynaliadwy, fforddiadwy a fydd o fudd i bobl yn y ddinas am flynyddoedd i ddod."

Dwedodd Julie James, y Gweinidog dros Newid yn yr Hinsawdd: "Rydym am i bawb gael mynediad i gartref fforddiadwy o ansawdd da.  Rwy’n falch y gallwn gefnogi Cyngor Caerdydd, sy'n cynnig ateb cynaliadwy i'r her dybryd o ddarparu tai fforddiadwy yn y brifddinas.

"Rydym wedi ymrwymo i adeiladu 20,000 o gartrefi carbon isel newydd i'w rhentu yn y sector cymdeithasol yn ystod tymor y Senedd hon.  Byddwn yn parhau i weithio gydag awdurdodau lleol a phartneriaid ledled Cymru i gyflwyno atebion arloesol i bwysau tai lleol."