14.07.22
Bydd Cyngor Caerdydd yn ehangu rhaglen 'Dechrau'n Deg' flaenllaw Llywodraeth Cymru i rannau newydd o'r ddinas a chyrraedd 400 o blant ychwanegol hyd at dair oed.

Bydd teuluoedd sydd newydd gymhwyso yn cael cynnig o ofal plant wedi'i ariannu ar gyfer eu plant dwyflwydd oed yn ogystal â chymorth iechyd a rhianta uwch o'u genedigaeth.

Bwriad y cynllun, a gyflwynwyd gyntaf yng Nghymru yn 2006, yw gwella iechyd a chyfleoedd bywyd plant mewn ardaloedd difreintiedig drwy gynnig amrywiaeth o fanteision drwy wasanaeth Cymorth Cynnar a byrddau iechyd y cyngor. Mae’r rhain yn cynnwys:

•  Ymweliadau Iechyd Gwell
• Gofal plant o ansawdd uchel am ddwy awr a hanner, bum diwrnod yr wythnos dros y flwyddyn ysgol
• Cymorth rhianta, gan gynnwys cymorth un-i-un yn y cartref
• Nodi plant ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY) yn gynnar

Help i blant sy'n agored i niwed, gan gynnwys y rhai mewn hosteli digartref a phlant rhieni ifanc, ffoaduriaid a cheiswyr lloches

Penderfynu pwy sy'n gymwys ar gyfer y rhaglen Dechrau'n Deg, roedd awdurdodau gan gynnwys Cyngor Caerdydd wedi targedu dalgylchoedd ysgolion yn wreiddiol gyda'r gyfran uchaf o ddisgyblion yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim.

Ond ers 2012, mae awdurdodau wedi defnyddio mynegai Amddifadedd Lluosog Cymru (MALlC) yn lle hynny sy'n defnyddio nifer o ffynonellau data, gan gynnwys ffigurau gan yr Adran Gwaith a Phensiynau, i nodi plant sy'n gallu elwa.

Yna, mae'r cyngor yn cael grant gan Lywodraeth Cymru i gyflawni'r rhaglen, yn seiliedig ar £2,400 y pen hyd at nifer wedi'i gapio, sef 4,901 yng Nghaerdydd ar hyn o bryd.

Dywedodd y Cynghorydd Ash Lister - Yr Aelod Cabinet dros Wasanaethau Cymdeithasol (Gwasanaethau Plant "Mae'n amlwg bod y rhaglen Dechrau'n Deg yn ffordd wych o roi'r cymorth cywir i'r teuluoedd sydd ei angen fwyaf ac mae wedi cael effaith sylweddol ar filoedd o blant ers ei gyflwyno 16 mlynedd yn ôl.

"Erbyn hyn mae gennym gyllid i ddechrau'r rhaglen ehangu o fis Medi ymlaen, ond mae gennym eisoes gapasiti dros ben oherwydd ffactorau gan gynnwys gostyngiad yn y gyfradd genedigaethau yn yr ardaloedd a dargedwyd.

"O ganlyniad, rydym wedi ehangu cyrhaeddiad ac wedi nodi plant mewn saith ardal newydd o'r ddinas a all elwa. Cawsom gyllid ar gyfer 338 o blant ychwanegol ond mae ehangu i'r ardaloedd hyn yn golygu y gallwn gyrraedd 409 o blant o fewn yr arian sydd ar gael.

"Mae ehangu ein rhaglen Dechrau'n Deg yn un o'r meysydd gwaith lle rydym yn cyflawni ein hymrwymiad i ddarparu cymorth i blant a phobl ifanc yn y lle iawn ar yr adeg iawn."

I ariannu'r rhaglen, mae Llywodraeth Cymru wedi rhoi mwy na £642k i Gyngor Caerdydd ar gyfer 2022-23 a mwy na £980k ar gyfer y flwyddyn ganlynol, drwy'r Grant Plant a Chymunedau.

Aeth adroddiad ar gam un yr ehangu gerbron cabinet y cyngor heddiw (Gorffennaf 14) a chytunodd yr aelodau i gymeradwyo blaenoriaethu ardaloedd, yn unol â chanllawiau'r Llywodraeth.