Back
Holi ac Ateb Tai

 

1.     Beth mae'r cyngor yn ei wneud am yr argyfwng tai?

Wel, y peth cyntaf i'w nodi yw ein bod yn adeiladu cartrefi cyngor newydd ein hunain ac rydym yn ei wneud mewn niferoedd mawr.

Bydd ein rhaglen adeiladu tai cyngor yn darparu tua 2,500 o gartrefi cyngor newydd dros yr 8 mlynedd nesaf. Adeiladwyd mwy na 600 ohonynt hyd yn hyn, ac mae dros 95% o'r safleoedd yn y rhaglen adeiladu honno yn safleoedd tir llwyd.

Mae hwn yn gam pwysig i ni – dyma'r rhaglen adeiladu tai cyngor fwyaf yng Nghymru, ac mae ganddi gyllideb o tua £450 miliwn.

Drwy adeiladu ein hunain, ar dir yr ydym eisoes yn berchen arno, gallwn osod ein safonau ein hunain, gan ganolbwyntio ar symud yn gyflym tuag at safon carbon sero-net.

Mae hynny'n bwysig am ddau reswm: yn gyntaf mae'n sicrhau ein bod yn lleihau allyriadau carbon o'n rhaglen, yn ail, mae hefyd yn helpu i fynd i'r afael â thlodi tanwydd ac yn lleihau biliau i denantiaid y dyfodol.

Gallwn hefyd sicrhau ein bod yn adeiladu'r cartrefi cywir yn yr ardaloedd cywir – mynd i'r afael ag angen am dai a darparu'r cartrefi mwy arbenigol sydd eu hangen arnom, ond nid yw hynny'n cael ei ddarparu mewn niferoedd mawr drwy lwybrau mwy traddodiadol – pethau fel cartrefi hyblyg i bobl hŷn i helpu i gefnogi byw'n annibynnol, cartrefi mwy i deuluoedd i helpu i fynd i'r afael â gorlenwi, mwy o dai wedi'u haddasu ar gyfer pobl anabl a chynlluniau tai â chymorth.

Ond pan fydd adeiladwyr tai preifat yn cyflwyno ceisiadau cynllunio ar gyfer datblygiadau newydd, rydym hefyd yn negodi am ganran o dai fforddiadwy newydd ar bob cynllun. Gan sicrhau bod rhagor o dai fforddiadwy yn cael eu darparu ar draws y ddinas a'n bod yn cyrraedd y targedau ar gyfer tai fforddiadwy a nodir yn ein Cynllun Datblygu Lleol presennol. Lle na all datblygiadau ddarparu ar gyfer y cartrefi fforddiadwy ar y safle, o fewn bloc o fflatiau er enghraifft, byddem yn gofyn am gyfraniad ariannol gan y datblygwr i'w roi tuag at dai fforddiadwy newydd.

Ar ben hynny, rydym hefyd yn cefnogi rhaglenni datblygu Cymdeithasau Tai i sicrhau y gallant ddarparu cartrefi fforddiadwy newydd mewn niferoedd mawr. 

Yna mae’r tai sy’n cael eu hadeiladu gan ddatblygwyr preifat o gwmpas Caerdydd, yn enwedig ar y safleoedd strategol a nodir yn ein Cynllun Datblygu Lleol presennol – mae cyfraddau adeiladu ar y safleoedd hyn yn uchel nawr, gyda chymysgedd o dai fforddiadwy, fflatiau a chartrefi teuluol mwy. Mae'r ffigurau diweddaraf o'n hadroddiad monitro CDLl yn dangos bod 3,650 o gartrefi wedi'u cwblhau ar y safleoedd hyn rhwng 2018/19 a 2020/21 a bod 2,196 o gartrefi wedi'u hadeiladu o fis Ebrill eleni. Heb y cyflenwad cynyddol hwn, gallai cost tai ddringo hyd yn oed yn uwch.

 

2.     Beth mae tai fforddiadwy yn ei olygu mewn gwirionedd?  Fforddiadwy i bwy?

Pan soniwn am dai fforddiadwy yr hyn yr ydym yn sôn amdano yw eiddo lle mae mecanweithiau ar waith i sicrhau eu bod yn hygyrch i'r rhai na allant fforddio tai ar y farchnad agored (tai preifat sy’n cael eu gwerthu neu eu rhentu, lle mae'r pris wedi'i osod ar y farchnad agored), ar y feddiannaeth gyntaf ac ar ôl hynny.

Gallai hynny olygu cartrefi sydd ar gael i'w rhentu'n gymdeithasol gan y cyngor neu gymdeithas dai neu gallai fod yr hyn a elwir yn 'renti canolraddol' - lle mae'r rhent yn uwch na rhent cymdeithasol ond yn is na rhent ar y farchnad agored. Mae rhai Cymdeithasau Tai yn darparu eiddo rhent canolraddol.

Rydym hefyd yn cynnwys cartrefi fforddiadwy i'w prynu ar gyfer prynwyr tro cyntaf o fewn y diffiniad o dai fforddiadwy. Mae'r cartrefi hyn ar gael i brynwyr tro cyntaf sydd wedi cofrestru ar ein cynllun 'Perchentyaeth â Chymorth' ac na fyddent fel arall yn gallu fforddio cartref newydd ar werth y farchnad. Mae cartrefi newydd o dan y cynllun hwn ar gael ar 70-80% o werth y farchnad, gyda'r cyngor yn cadw'r gyfran ecwiti o 30% neu 20%. Pan werthir eiddo a brynir dan y cynllun, rydym yn dod o hyd i brynwr o'n rhestr o ymgeiswyr ac mae person arall yn cael cartref fforddiadwy.

Felly, mae cartref cyngor, sydd ar gael i'w rentu'n gymdeithasol yn uniongyrchol gan y cyngor, yn 'fforddiadwy'. Mae'r rhenti'n llawer is na rhenti yn y sector rhent preifat, ac mae'n ddiogel oherwydd os bydd tenant yn symud allan, mae'n parhau i fod ar gael i bobl eraill sydd angen cartref - mae tenant cyngor newydd yn symud i mewn.

Y cartrefi cyngor hyn, sydd ar gael i'w rhentu, sy’n ffurfio'r rhan fwyaf o'r hyn yr ydym yn ei adeiladu ein hunain. Fel y dywedasom, bydd ein rhaglen yn darparu tua 2,500 o gartrefi cyngor newydd ar gyfer rhentu cymdeithasol.

 

3.     Ond rydych chi'n gwerthu rhai o'r cartrefi rydych chi'n eu hadeiladu'n breifat. Sut mae hynny'n helpu i ddatrys yr argyfwng tai? Onid ydynt yn cael eu prynu gan landlordiaid sydd yna’n eu rhentu i bobl am renti uchel?

Ein nod ar hyn o bryd yw adeiladu 2,500 o gartrefi cyngor newydd. Ar safleoedd datblygu’r Cyngor rydym yn darparu cynlluniau deiliadaeth gymysg i sicrhau bod cymuned gynaliadwy yn cael ei chreu – fel ein safle Gwaith Nwy yn Grangetown er enghraifft, bydd y safle hwn yn darparu cyfanswm o tua 500 o gartrefi newydd. Bydd o leiaf 50% yn gartrefi cyngor (ar gael ar gyfer rhent cymdeithasol) a bydd pob eiddo yn niwtral o ran deiliadaeth felly nid oes gwahaniaeth gweladwy rhwng cartref preifat ac un sy'n eiddo i'r cyngor.

Yna mae ein Partneriaeth Cartrefi Caerdydd arobryn – sy’n darparu cartrefi deiliadaeth gymysg sy’n niwtral o ran deiliadaeth ar y mwyafrif o'n safleoedd wedi bod yn llwyddiannus iawn o ran sicrhau bod cartrefi newydd ar werth yn cael blaenoriaeth ac yn fforddiadwy i bobl o fewn y gymuned leol a allai fod eisiau prynu cartref newydd.

Er enghraifft ar ddatblygiad Rhodfa’r Capten a Golwg y Môr yn Llanrhymni gwerthwyd dros 85% o'r cartrefi newydd sydd ar werth i drigolion yr ardal leol. Gwerthwyd cartrefi 2 ystafell wely yma am £155,000 yn gyffredinol, a chartrefi 3 ystafell wely am £180,000 - gan sicrhau eu bod yn fforddiadwy i'r farchnad leol.

Ond yr hyn sy'n bwysig i'w nodi yw ein bod am i'r holl gartrefi rydym yn eu hadeiladu fodloni safonau uchel iawn, o ran maint, ansawdd a chynaliadwyedd – gan sicrhau bod ein rhaglen adeiladu gyfan yn symud tuag at garbon sero-net.

Felly, bydd ein rhaglen yn darparu 2,500 o gartrefi cyngor newydd ond bydd hefyd yn darparu 1,400 o gartrefi eraill ar werth. Er na fyddai'r eiddo ychwanegol hyn yn bodloni'r meini prawf o fod yn 'fforddiadwy' mae'r elw y maent yn ei gynhyrchu yn cael ei ail-fuddsoddi wrth adeiladu mwy o gartrefi cyngor.

Hefyd, mae'n bwysig cofio bod diffyg cyflenwad tai yng Nghaerdydd. Oes, mae angen mwy o dai fforddiadwy ar Gaerdydd, ond mae angen mwy o gartrefi arni hefyd.

 

4.     Iawn, felly mae angen mwy o dai ar Gaerdydd. Ond a oes rhaid iddynt fod ar safleoedd maes glas? Oni allwn adeiladu ar safleoedd tir llwyd yn unig?

Wel, mae cwpl o bwyntiau pwysig i'w nodi wrth ateb hyn – y cyntaf yw bod y mwyafrif llethol o gartrefi y mae'r Cyngor yn eu hadeiladu'n uniongyrchol yn cael eu hadeiladu ar safleoedd tir llwyd - 95% o'n safleoedd.

Yr ail yw bod y Cyngor wedi cynnig ac ymgynghori ar Gynllun Datblygu Lleol 'tir llwyd yn unig' yn ôl yn 2009. Tynnwyd y cynnig hwn yn ôl yn 2010 ar ôl i Lywodraeth Cymru a'r Arolygydd a benodwyd i archwilio'r cynllun godi pryderon am y diffyg ystod a dewis o dir sydd ar gael ar gyfer tai.

Felly, mae tai'n cael eu hadeiladu ar hyn o bryd gan ddatblygwyr preifat ar nifer o safleoedd maes glas strategol a nodwyd dan y Cynllun Datblygu Lleol presennol. Mae rhai manteision i ddatblygiadau maes glas - y prif un yw oherwydd bod y tir yn rhatach, y gellir adeiladu mwy o dai fforddiadwy - mae mwy na 1,000 ohonynt wedi'u hadeiladu o dan y CDLl presennol. Ond mae'n werth nodi hefyd, er y gallai adeiladu ar safleoedd maes glas swnio'n waeth o ran bioamrywiaeth, mewn gwirionedd nid yw hyn o reidrwydd yn wir. Yn aml, nid yw llawer o dir fferm, er enghraifft, yn wych ar gyfer bioamrywiaeth - tra gall rhai safleoedd tir llwyd fod yn llawn bywyd gwyllt amrywiol.

Rydym wrthi'n disodli'r Cynllun presennol. Mae llawer i'w wneud cyn i'r cynllun newydd gael ei gwblhau, ond mae'r weledigaeth a'r amcanion ar gyfer y cynllun newydd yn nodi y bydd yn ceisio sicrhau bod "datblygiadau’n cael eu hyrwyddo yn y lleoliadau mwyaf cynaliadwy a bod tir yn cael ei ddefnyddio'n effeithlon gyda blaenoriaeth 'tir llwyd yn gyntaf'."

 

5.     Ond nid oes yr un o'r cartrefi hynny y mae datblygwyr preifat yn eu hadeiladu yn fforddiadwy. Sut mae cartrefi moethus newydd yn mynd i'r afael â diffyg tai fforddiadwy?

Wel nid yw hynny'n hollol wir. Yn wir, dros y tair blynedd diwethaf mae 1,267 o dai fforddiadwy wedi'u hadeiladu dan y Cynllun Datblygu Lleol presennol. Mae'r cyngor yn negodi ar gyfer y cartrefi hyn drwy'r broses gynllunio. Er enghraifft, mae gan Ddatblygiad Plas Dŵr yng ngorllewin Caerdydd ganiatâd cynllunio ar gyfer hyd at 6,000 o gartrefi - mae'n ofynnol i 30% o'r cartrefi hyn fod yn fforddiadwy.

Ond wedi dweud hynny, mae'n wir nad yw pob cartref sy'n cael ei adeiladu gan ddatblygwyr yn fforddiadwy i bawb. Mae datblygwyr yn adeiladu'r hyn y maent yn credu y gallant ei werthu am yr elw mwyaf – maent yn cael eu gyrru gan y farchnad. Os nad oedd galw am y tai hynny, ni fyddent yn eu hadeiladu.

Fodd bynnag, fel rheol gyffredinol, mae prisiau'n codi pan fydd y galw'n uwch na'r cyflenwad, a dyna'r sefyllfa yr ydym ynddi yng Nghaerdydd ar hyn o bryd. Mae angen mwy o gyflenwad, o'r math cywir o gartrefi.

 

6.     Ond oni ddylech orfodi datblygwyr i adeiladu mwy o dai fforddiadwy? Oni allwch chi gymryd safbwynt cryfach gyda nhw pan fyddwch chi'n negodi cyfraniadau Adran 106?

Gyda mwy na £100,000,000 o gyfraniadau Adran 106 wedi'u negodi ers 2016/17 rydym yn gwneud yn eithaf da yn hynny o beth yn barod, gydag arian wedi cael ei gytuno i dalu am bethau fel ysgolion, ffyrdd, cymorthfeydd a chaeau chwarae, yn ogystal â thai fforddiadwy.

Ar hyn o bryd mae polisi cynllunio yn ei gwneud yn ofynnol i 30% o dai fforddiadwy gael eu darparu ar safleoedd tir glas ac 20% ar safleoedd tir llwyd.

Dim ond yr hyn y gallant ei fforddio y gall datblygwyr preifat ei ddarparu, ac mae cost tir a chost deunyddiau wedi codi'n sylweddol yn ystod y blynyddoedd diwethaf.

Mewn achosion o'r fath, rydym yn ei gwneud yn ofynnol i ddatblygwyr ddarparu tystiolaeth na fyddai eu cynllun yn gallu mynd yn ei flaen pe baent yn gwneud y cyfraniad ariannol y gofynnwyd amdano i ddechrau.

Mae'n bwysig cofio nad ydym yn cymryd gair y datblygwyr yn unig – mae unrhyw dystiolaeth y maent yn ei darparu yn cael ei dilysu'n annibynnol. At hynny, os na all y datblygiad ddarparu ar gyfer seilwaith hanfodol, byddai'r ceisiadau'n cael eu gwrthod, p'un a oeddent yn hyfyw ai peidio.

Fe siaradon ni am hyn yn fanylach mewn dogfen holi ac ateb a wnaethom ar gynllunio yn gynharach eleni. Darllenwch fwy am hyn yma: https://www.cardiffnewsroom.co.uk/releases/c25/26663.html

 

7.     Sut mae eich Partneriaeth Cartrefi Caerdydd gyda'r datblygwr preifat Wates yn gweithio felly? Pan fyddant yn gwerthu’r tai y maent yn eu hadeiladu fel rhan o'r bartneriaeth yn breifat, a yw hynny'n cyfrannu at gost y datblygiad.

Mewn ffordd, ydy. Un o'r pethau allweddol am y bartneriaeth Cartrefi Caerdydd yw y gallwn ddatblygu safleoedd bach, safleoedd na fyddent fel arfer yn hyfyw yn economaidd i ddatblygwyr ar eu pen eu hunain gan y byddai'r elw yn rhy fach. Mae'r safleoedd hyn yn cael eu traws-sybsideiddio gan y safleoedd mwy, mwy deniadol. Ac fel yr ydym eisoes wedi dweud rydym yn cydnabod y dylai'r safleoedd mwy a ddarparwn fod yn rhai deiliadaeth gymysg.

Ond mae'r elw a gynhyrchir gan y cartrefi sydd ar werth drwy Cartrefi Caerdydd yn cael ei rannu rhwng Wates a'r Cyngor, sy'n helpu i roi'r arian i adeiladu cartrefi cyngor newydd. Rydym hefyd wedi gosod safonau uchel iawn ar gyfer yr holl dai a ddarperir drwy'r bartneriaeth, felly mae hynny’n gwella ansawdd y cartrefi sydd ar werth hefyd.  Mae'n rhaid iddynt i gyd fodloni safonau effeithlonrwydd ynni llawer uwch ac rydym wedi treialu rhai dulliau adeiladu arloesol iawn fel PassivHaus, Modular a charbon isel – sy’n lleihau effaith carbon ein datblygiadau a lleihau biliau tanwydd i breswylwyr newydd.  

Drwy gydweithio, mae ein partneriaid yn gwybod bod rhaid darparu canran benodol o'r eiddo (sy'n amrywio o safle i safle) fel cartrefi cyngor. Mae hynny'n dileu rhywfaint o'r risg iddynt ac yn sicrhau ein bod yn cael y cartrefi fforddiadwy y mae mawr eu hangen yn gyflym, am werth da am arian.

 

8.     Iawn, beth am renti'r sector preifat? Oni ellir eu capio?

Yr ateb byr yw, nid gan y cyngor.

Daeth capio rhent i ben yn 1988 drwy gyflwyno Tenantiaethau Byrddaliol Sicr. Cyflwynwyd y cytundebau tenantiaeth newydd hyn i geisio rhoi mwy o hyblygrwydd i'r farchnad rentu.

Byddai ailgyflwyno capio rhent yn gofyn am ddeddfwriaeth Llywodraeth Cymru.

 

9.     Oni allwch wneud defnydd o rai o'r eiddo gwag ac adfeiliedig o amgylch Caerdydd? Ydych chi hyd yn oed yn gwybod faint ohonyn nhw sydd i’w cael?

Ar hyn o bryd mae 1355 o gartrefi preifat yng Nghaerdydd sydd wedi bod yn wag ers dros 6 mis.

Ac rydym yn ceisio gwneud defnydd ohonynt eto – ers 2018/19 rydym wedi gwneud hynny gyda 252 o gartrefi, gan ddefnyddio cyfuniad o gyngor, cymorth a chamau gorfodi.

Ar adegau pan fo'r dull hwnnw'n aflwyddiannus, ac os bernir ei fod er budd y cyhoedd, mae nifer o opsiynau pellach ar gael i ni – gan gynnwys cael perchnogaeth o'r eiddo gan ddefnyddio Gorchymyn Prynu Gorfodol. Mae hyn yn rhywbeth yr ydym wedi'i wneud yn ddiweddar, ond mae'r broses yn gymhleth ac yn gostus, a gall gymryd tua thair blynedd o'r dechrau i'r diwedd.

Yn 2019, cyflwynwyd premiwm treth gyngor ar gyfer cartrefi gwag i annog perchnogion eiddo i wneud defnydd o’u heiddo unwaith eto. Mae'r premiwm hwn, sy'n golygu y codir y dreth gyngor ar 150% pan fydd eiddo wedi bod yn wag am flwyddyn, yn cael ei ddefnyddio i ariannu'r broses o recriwtio staff ychwanegol i weithio ar yr achosion cymhleth hyn. Gofynnir am gyllid pellach hefyd gan Lywodraeth Cymru i danysgrifennu'r risgiau ariannol o fwrw ymlaen â'r achosion hyn.

 

10.  Cartrefi o ansawdd da sydd eu hangen ar bobl hefyd. Mae angen i chi roi'r gorau i adeiladu'r holl lety myfyrwyr hyn – maen nhw’n wag ac yna'n cael caniatâd i newid defnydd, fel tai o ansawdd isel.

Rydyn ni’n cytuno. Cartrefi o ansawdd da yw'r union beth sydd ei angen ar bobl, a dyna beth mae'r cyngor yn ei adeiladu.

Un peth nad ydym wedi'i adeiladu yw unrhyw flociau llety myfyrwyr – er nad ydym yn credu bod y blociau hyn yn beth drwg (mae'n fwy cynaliadwy - mae pobl sy'n byw yng nghanol y ddinas yn golygu y gellir gwneud mwy o deithiau ar droed neu ar feic, mae'n cynhyrchu mwy o fusnes i'r economi leol, ac mae'r adeiladau eu hunain yn ddiogel, yn effeithlon ar y cyfan,  ac o ansawdd da – sef yr hyn y mae'r rhan fwyaf o fyfyrwyr am ei gael y dyddiau hyn) - cynigir y prosiectau hyn gan ddatblygwyr preifat ar dir y maent yn berchen arno. Yna maent yn gwneud cais i'r cyngor am ganiatâd cynllunio i adeiladu.

Rhaid gwneud penderfyniadau ar ganiatâd cynllunio yn unol â chyfreithiau cynllunio. Ni allwn wrthod cais oherwydd nad yw pobl yn ei hoffi. Ac fel y dywedasom yn gynharach, mae datblygwyr yn cael eu gyrru gan y farchnad, os nad oeddent yn credu bod marchnad ar gyfer llety myfyrwyr, ni fyddent yn ei adeiladu.

Mae hefyd yn anghywir dweud bod y blociau hyn yn cael eu hadeiladu ac yna'n cael eu trosi'n dai cost isel.  Rhoddwyd nifer o geisiadau am newid defnydd dros dro yn ystod pandemig Covid-19 wrth i nifer y myfyrwyr yn y ddinas leihau'n sylweddol.  Daeth y caniatâd ar gyfer y newidiadau dros dro hyn i ben ym mis Medi 2021 ac mae'r safleoedd hyn bellach wedi dychwelyd i'w defnydd sefydledig fel llety myfyrwyr pwrpasol.

Pe bai unrhyw newidiadau defnydd parhaol yn cael eu cynnig ar gyfer yr adeiladau hyn, byddai angen cyflwyno cais cynllunio llawn, gan nad oes unrhyw newidiadau defnydd a ganiateir o Lety Myfyrwyr a Adeiladwyd yn Bwrpasol o dan gyfraith cynllunio.

Os oes gennych ddiddordeb mewn dysgu mwy am sut mae cynllunio'n gweithio, gallai'r ddogfen holi ac ateb fod yn ddefnyddiol: https://www.cardiffnewsroom.co.uk/releases/c25/26663.html

 

 

11.  Wel, peth arall nad ydych yn ei adeiladu yw unrhyw seilwaith i wasanaethu'r holl gartrefi newydd hyn. Ble mae'r ysgolion, y meddygfeydd, y llwybrau bysus ac ati?

Mae seilwaith yn cael ei gyflwyno i wasanaethu'r datblygiadau newydd o amgylch y ddinas. Mae'r gofynion hyn wedi'u nodi yn y Cynllun Datblygu Lleol, ond mae wedi'i adeiladu fesul cam – hyd nes y caiff tai eu cwblhau a'u meddiannu, nid oes angen rhai cyfleusterau. Ni fyddech, er enghraifft, yn adeiladu ysgol gyfan ar gyfer llond llaw o blant yn unig – mae angen bodloni trothwyon poblogaeth penodol.

Mae'r gwaith o ddarparu'r seilwaith hwn yn aml yn cael ei gynnwys mewn cytundebau cyfreithiol rhwng y Cyngor a'r datblygwr a elwir yn Gytundebau Adran 106.  Mae'r rhain yn gyfreithiol rwymol, ac fel y dywedasom yn gynharach – rydym wedi negodi mwy na £100,000,000 o gyfraniadau Adran 106 ers 2016/17.

 

12.  Beth am newid yn yr hinsawdd? Pa mor wyrdd yw'r tai newydd hyn?

 

Ni allwn siarad am y cartrefi newydd sy'n cael eu hadeiladu gan ddatblygwyr preifat – bydd rhai yn fwy ecogyfeillgar nag eraill – ond bydd rhaid i bawb gydymffurfio â'r Rheoliadau Adeiladu diweddaraf a bennwyd gan Lywodraeth Cymru ac yn gyffredinol byddant yn llawer mwy effeithlon na’r cartrefi presennol yng Nghaerdydd.

Ond rydym yn gweithio ar wneud y cartrefi cyngor newydd mor wyrdd ag y gallwn – ac rydym yn gweithio ar sicrhau eu bod  mor agos at sero carbon ag y gallwn.

Yn ddiweddar, rydym wedi mabwysiadu safon dylunio Caerdydd sy'n nodi'r gofynion sylfaenol y mae'n rhaid i'n cartrefi cyngor newydd eu bodloni. Mae hyn yn sicrhau ein bod yn darparu cartrefi newydd sydd ag adeiladwaith adeiladu effeithlon iawn, gan leihau colli gwres (a'r galw am wres) o'i gymharu â thŷ a adeiladwyd i reoliadau adeiladu safonol – mae'r safon ddylunio yn cyflawni gwelliant o 85% o leiaf yn erbyn y rheoliadau adeiladu presennol.

Hefyd, rhaid i bob un o'n cartrefi newydd wrth symud ymlaen ddarparu pwyntiau gwefru cerbydau trydan a manteisio i'r eithaf ar ffynonellau adnewyddadwy ar y safle megis PV solar gyda storio batris, a phympiau gwres o’r ddaear neu bympiau gwres ffynhonnell aer yn hytrach na boeleri nwy.

Er enghraifft, bydd y cartrefi sy'n cael eu hadeiladu drwy Cartrefi Caerdydd ar safle hen ysgol Uwchradd y Dwyrain yn Nhredelerch yn cynnwys gwell ffabrig adeiladu, paneli ffotofoltäig, storio batris, silindrau dŵr clyfar, pympiau gwres o'r ddaear, a phwyntiau gwefru cerbydau trydan - sydd i gyd yn ychwanegu at welliant o 95% ar reoliadau adeiladu a bil ynni misol a ddylai fod 60% yn is na chyfartaledd y DU a 35% yn is na'r cartrefi newydd cyffredin. 

Rydym hefyd yn blaenoriaethu seilwaith gwyrdd newydd a Systemau Draenio Dinesig Cynaliadwy er mwyn rheoli dŵr ffo stormydd i gyfyngu ar yr effaith y bydd ein cynlluniau'n ei chael ar y seilwaith draenio presennol, lleihau potensial llifogydd lleol a darparu mannau gwyrdd deniadol o ansawdd i drigolion.

 

13.  A beth am bobl anabl? Pa ganran o'r cartrefi hyn fydd yn addas ar gyfer defnyddwyr cadair olwyn?

Mae pob un o'n cartrefi cyngor newydd wedi'u hadeiladu i safonau cartrefi gydol oes a gellir eu haddasu'n hawdd i ddarparu ar gyfer defnyddiwr cadair olwyn neu rywun sy'n cael trafferth â symudedd.

O drosglwyddo, mae ein cartrefi'n cynnwys cawod hygyrch ar y llawr gwaelod, mynediad gwastad i ddrysau'r tu blaen a'r cefn ac yn cynnwys panel y gellir ei gnocio allan yn nenfwd y lolfa i osod lifft.

Rydym hefyd yn adeiladu nifer fawr o eiddo arbenigol hyblyg ac addasadwy yn benodol ar gyfer llety â chymorth, pobl hŷn neu Wasanaethau Plant.