11/06/21

Mae cynlluniau ar y gweill i adeiladu amddiffynfa rhag llifogydd gwerth miliynau o bunnoedd i amddiffyn de-ddwyrain Caerdydd rhag storm unwaith-mewn-200-mlynedd a rhag lefelau môr uwch yn sgil newid yn yr hinsawdd.

Mae cynlluniau ar gyfer y cynllun gwerth £25m i amddiffyn yr arfordir ar lannau'r Afon Rhymni wedi cael eu rhyddhau gan Gyngor Caerdydd.

Bydd yr amddiffynfa rhag llifogydd newydd, a allai fod yn barod erbyn 2023, yn helpu i:

• Reoli perygl llifogydd ar gyfer ychydig yn llai na 1,200 o eiddo;
• Atal deunydd o safle tirlenwi Ffordd Lamby rhag erydu i'r môr;
• Diogelu seilwaith ffyrdd allweddol, archfarchnad a safle Teithwyr Ffordd Rover am y 100 mlynedd nesaf.

Dywedodd yr Aelod Cabinet dros Strydoedd Glân, Ailgylchu a'r Amgylchedd, y Cynghorydd Michael Michael: "Y perygl mwyaf i Gaerdydd ar hyn o bryd yw llifogydd a lefelau'r môr yn codi oherwydd newid yn yr hinsawdd. Mae ein hamddiffynfeydd rhag llifogydd ar hyd y blaendraeth ger Ffordd Rover mewn cyflwr gwael a chawsant eu creu ar gyfer y tymor byr i ganolig yn unig, felly mae'n bwysig iawn bod camau'n cael eu cymryd nawr i ddiogelu'r rhan hon o'r ddinas."

Mae'r cynllun wedi'i ddylunio i sicrhau cyn lleied o effaith â phosibl ar gynefinoedd presennol yr afonydd a blaendraethau arfordirol.

Mae'r cynigion ar gyfer yr amddiffynfeydd newydd yn cynnwys:

• Gosod amddiffynfeydd meini ar y blaendraeth arfordirol ar ddwy ochr yr afon Rhymni;
• Codi a chynnal a chadw amddiffynfeydd môr ar hyd yr afon Rhymni;
• Codi'r argloddiau amddiffyn arfordirol sy'n bodoli eisoes.

Bydd Llywodraeth Cymru yn talu 85% o gost y cynllun a bydd Cyngor Caerdydd yn darparu'r gweddill.

Ychwanegodd y Cynghorydd Michael: "Bydd y cynllun amddiffyn yr arfordir yn gweld 100,000 tunnell o graig yn cael ei ddefnyddio ar y forlin, gan godi'r glannau'r afon y tu ôl iddi, yn ogystal â'r argloddiau wrth ymyl y briffordd. Bydd yn rhaid drilio dalennau dur 12 metr i mewn i graigwely'r afon er mwyn cynnal strwythur glan yr afon ac yna bydd y llwybr arfordirol yn cael ei adeiladu ar ben yr arglawdd a godwyd er mwyn cynnal mynediad ar hyd blaendraeth yr afon at ddefnydd y cyhoedd. Rydym yn gobeithio cwblhau'r cyfan erbyn 2023, gan ddiogelu cartrefi, busnesau a bywoliaethau am flynyddoedd i ddod."

Bydd Cabinet Cyngor Caerdydd yn derbyn adroddiad ar y cynlluniau newydd ar gyfer y Cynllun Amddiffyn yr Arfordir yn ei gyfarfod ddydd Iau, 17 Mehefin. Os cytunir arno, bydd y prosiect wedyn yn mynd allan i dendr.

Llinell amser y prosiect: 

• Cynllunio a thrwyddedu morol:  Mehefin 2021 - Medi 2021
• Cyflwyno'r achos busnes a dyluniad cychwynnol i Lywodraeth Cymru: Awst 2021
• Y broses dendro'n dechrau: Gorffennaf 2021
• Cyflwyno'r dyluniad terfynol i Lywodraeth Cymru: Tachwedd 2020 - Rhagfyr 2021
• Y gwaith ar y safle yn dechrau: Chwefror 2022 - Mawrth 2022
• Gwaith wedi'i gwblhau: Gorffennaf 2023 - Hydref 2023